Türk Edebiyatının İlkleri
1) İlk yazılı ürünler, Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin – Orhun Yazıtları
2) Orhun Yazıtlarını ilk okuyup çözümleyen – Danimarkalı bilgin Thomsen’dır.
3) İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
4) İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat
5) Batılı tekniğe uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı Memnu
6) İlk çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859
7) İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
8) İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
9) İlk realist roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
10) İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i Vakayi
11) İlk yarı resmi gazete : Ceride-i Havadis
12) İlk özel gazete : Şinasi/Agah Efendi : Tercüman-ı Ahval
13) İlk edebî roman: Namık Kemal / İntibah
14) İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi
15) İlk özel gazete : Şinasi ile Agah Efendi/ Tercüman-ı Ahval
16) İlk pastoral şiir : A.Hamit Tarhan /Sahra
17) İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan: Şinasî
18) Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan, ilk Türk gazeteci : Şinasi
19) Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : A.Hamit Tarhan/Eşber
20) Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : A. Hamit Tarhan / Nesteren
21) İlk bibliyografya: Katip Çelebi / Keşfü’z Zünun
22) İlk hatıra kitabı : Babürşah /Babürname
23) İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai
24) İlk tezkire : Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais
25) İlk şiir antolojisi : Ziya Paşa /Harabat
26) İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
27) İlk mizah dergisi : Diyojen /Teodor Kasap
28) İlk hikaye kitabı : A.Mithat Efendi / Letaif-i Rivayet
29) İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
30) İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Yusuf Has Hacip / Kutadgu Bilig
31) İlk siyasetname : Yusuf Has Hacip/ Kutadgu Bilig
32) Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : Y. H. Hacip / Kutadgu Bilig
33) İlk didaktik şiir örneğimiz Kutadgu Bilig
34) Aruzla yazılan ilk eserimiz : Kutadgu Bilig
35) Mensur şiir örneklerini veren ilk kişi : Halit Ziya Uşaklıgil
36) Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul
37) İlk makale: Şinasi/Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
38) İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk : Fecr-i Ati
39) İlk seyahatname : Seydi Ali Reis / Miratül Memalik
40) İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
41) Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz : Fuat Köprülü
42) Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
43) Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekilerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
44) Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki
45) İlk natüralist eserimizin yazarı: Nabizade Nazım / Zehra(Aynı zamanda ilk psikolojik roman denemesidir)
46) Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
47) Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
48) İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Şemsettin Sami : Kamusul Alam
49) İlk sözlüğümüz: Kaşgarlı Mahmut / Divan-ı Lügat-it Türk
50) İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami / Kamus-ı Türki
51) İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
52) Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri (Göktürk Kitabeleri)
53) Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R.M. Ekrem
54) Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
55) Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan : A. Hamit Tarhan / Validem
56) İlk köy şiiri : Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
57) İlk alfabemiz : Göktürk Alfabesi
58) Tekke şiirinin kurucusu : Ahmet Yesevi
59) İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı
60) Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan : Namık Kemal
61) Bizde epik tiyatro türünün kurucusu : Haldun Taner
62) İlk kadın romancımız : Fatma Aliye Hanım
63) Süslü nesrin ilk temsilcisi : Sinan Paşa
64) Dünyanın halen yaşayan en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
65) Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan : Şinasi
66) Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :H.E.Adıvar/Ateşten Gömlek
67) İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet Vefik Paşa
68) Deneme türünün kurucusu : Montaigne
69) En başarılı psikolojik roman yazarımız: Peyami Safa / 9.Hariciye Koğuşu
70) İlk fabl örneği – Şeyhi’nin Harname’sidir.
71) İlk roman çevirisi – Fenelon’dan – Telemak (Yusuf Kamil Paşa
72) İlk tarihi roman – Namık Kemal – Cezmi (1880)
73) İlk psikolojik roman – Mehmet Rauf – Eylül’dür.
74) İlk modern roman örnekleri –Halit Ziya Uşaklıgil – Mai ve Siyah – Aşk-ı Memnu.
75) Batılı anlamda ilk öyküye örnek – Samipaşazade Sezai – Küçük Şeyler.
76) Sahneye konulan ilk tiyatro eseri – Namık Kemal – Vatan Yahut Silistre.
77) Şinasi’nin ilk ilk fabl çevirileri – Fransız şair La Fontaine’dendir.
78) İlk makale örneği – Mukaddime ( Tercüman-ı Ahval’de yayımlandı.)
79) Noktalama işaretlerini ilk kullanan kişi Şinasi’dir.
80) İlk özel gazete – Tercüman-ı Ahval (1860) Şinasi ve Agâh Efendi
81) İlk epik tiyatro örneği – Haldun Taner – Keşanlı Ali Destanı’dır
82) İlk dergi örneği – Münif Paşa Mecmua-ı Fünun’dur.
83) İlk günlük ( batılı anlamda ) Direktör Ali Bey “Seyahat Jurnali”
84) Yer adları bakımından zengin sözlük – “Lehçe-i Osmanî” – Yusuf Kamil Paşa
85) Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden – Mehmet Emin Yurdakul
86) Batılı anlamda ilk Fabl Örnekleri: Şinasi tarafından verildi
87) Batılı anlamda ilk tiyatro: Şinasi’nin Şair Evlenmesi (1859)
88) İlk atasözleri kitabı: Şinasi Durub-ı Emsal-i Osmaniye
89) Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit (Eşber ve Sardanapal)
90) Bilinen ilk Türk yazarı: Yollug Tigin ve Vezir Tonyukuk
91) Edebiyatımızda objektif-eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R.Mahmut Ekrem
92) Türkçenin zengin, güçlü bir dil olduğunu savunan ilk eser: Divan-ı Lugat-it Türk
93) Kadın sorununun ilk kez işlendiği roman: A.Mithat – Henüz On Yedi Yaşında
94) Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler
95) Okullar için hazırlanan ilk edebiyat kitabı: R.Mahmut Ekrem – Talim-i Edebiyat
96) En başarılı psikolojik roman yazarımız: Peyami Sefa
97) Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir
98) İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir.(1869)
99) Aşık Veysel ilk olarak A.Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır.
100) Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır.(Tutunamayanlar)
101) Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir
102) İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur.(1953)
103) Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.(1943)
104) Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur.(1935)
105) Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir.(Chester Gould)
106) Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir
107) Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzının ilk temsilcisi Naili’dir
108) Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır.(1929)
109) Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır.
110) En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir.
111) Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır.(M.Doğan)
112) Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır.
113) Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır.(Y.Ziya Ortaç)
114) İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir
115) İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.
116) Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır
117) İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir
118) İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur
119) Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M.Emin Yurdakul’dur.
120) İlk mizah dergisi : Diyojen /Teodor Kasap
121) Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir.(A.Ağaoğlu)
122) Türk Edebiyatı’nda yayımlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir.(1872)
123) Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır.
124) Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir.
125) Türk masalları ilk defa yurt dışında 16.Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır.
126) Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır
127) Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir
128) Dünyanın halen yaşayan, en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı Kırgızların Manas Destanı
129) Divan edb. “Mahallileşme” akımının ilk temsilcisi: Nedim
130) İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ül A’lam
131) İlk köy şiiri: Muallim Naci – Köylü Kızların Şarkısı
11yldzferdi
Hiç yorum yok
Sizleri daha ilerilere taşıyabilmek için burdurdayız