GDO Final Sınav Hazırlık Kolay Akademi

GDO ➡️ Genetiği değiştirilmiş organizma” denilmekte ve bu ürünler kısaca GDO olarak adlandırılmaktadır. Bu kapsamda, örneğin domuza ait gen domatese, bakteri veya virüse ait gen de bir bitkiye aktarılabilmektedir.

Besin➡️ Gdo nun içerisinde bulunan protein, karbonhidrat vs bedenimizin ihtiyacı olan temel  bileşenlerdir

Gıda➡️ Besinlerden oluşur, besinlerin oluşturduğu kompleks yapılar

Transgenik bitki ➡️ Kendi türü dışındaki bir türden gen aktarılan belirli özellikler değiştirilmiş bitki hayvan veya mikrorganizma

Biyoteknoloji ➡️ 1919 yılında hayatımıza girmiştir tarımda sağlıkta kullandığımız eşyalarda kimyada vb kullanılır

Gen aktarımı ➡️ Bir ürün raf ömrünü uzatmak verimliliğini arttırmak yani özellik kazandırmak yaşama direncini artırarak insanların hayatını devam ettirmek için bol ve ucuz Gıda temini yapmak nüfus artışıyla gıda temini yapılmaması sulamanın yanlış kullanılması GDO'nun kullanımını arttırmıştır

Yüksek tahılların üretimi ➡️ Yeşil devrim genetik olarak değiştirilmiş bitkiler biyoteknoloji devrimi

Bira fermantasyonu ➡️ Mayalı Ekmek 🍞

GDO'lu Ürünlerin bazıları ;

Mısır, patates, domates soya pirinci, bulgur, kavak  ayçiçeği, bazı balık türleri ...

GDO' nun Etkileri ➡️ akıllı teknolojiler yardımıyla besinler üzerinde insanların geleceği için getirebileceği yararların yanında risklerde bulunabilir

GDO'nun yararları ➡️ Açlık kötü beslenme  sorunu besin miktarının artırılması ve içeriğinin zenginleştirilmesi ile  çözümlenmeye çalışılmakta 

Meyvelerin olgunlaşma sürecinin değiştirilmesi raf ömrünü uzatılması

GDO'nun zararları ➡️ 

◀️Alerjik proteinlerin ortaya çıkması 

◀️Alerjik besinin özelliği daha çok artar

Transgenik bitki ülkenin doğal yapısını etkiler ülkenin coğrafi konumunun bilinmesi iklimi ayrıntılı bilmeli ekosistemdeki dengeyi bozabilir

Ata tohumu ➡️ geçmişten günümüze kadar değiştirilmemiş genetiği ile oynanmamış doğal tohum

Yatay gen transferi ➡️ Yatay gen transferi, bir organizmanın, ikinci bir organizmadan türemeden, o ikinci organizmaya ait genetik malzeme edinmesini sağlayan herhangi bir süreçtir. 

Dikey gen ➡️ Dikey transfer bir organizmanın kendi atalarından genetik malzeme edinmesidir

Melezleme➡️

Bir bitki türünde farklı ırklardaki erkek dişi türünün yakın dikimi ile dişinin erkek polenleri ile döllenerek da üstün bir tür elde edilmesi

Ahududu ile çileğin melezlenmesi

Yatay gen➡️Hetetrof bitkilerde daha çok ototrof bitkilerde daha az gerçekleşir 

Sadece aşılı bölgede oluşur.

⚡Yatay gen iki şekilde olur 

❓ Birinci Yöntem

◀️Bir canlının yapısında bulunmayan başka bir gen aktarılması

◀️ Bir organizmada bir özelik gen vardır zamanla işlevselliğini yitirmiş başka bir gen aktarılarak işlevselliğinin kazandırılması

◀️ Aktarılan gen direkt entegre olmadığı için transkripsiyon ile işlevseliğini koruyor 

◀️ Bakterilerden aktarılan gen tespit edilmesi zor olduğu için test edilmesi gerekiyor

◀️Organik tarım adı altında gdo yapılır

◀️Her bitkinin hücrelerini kullanarak genetik yapısını değiştirmeden yani bitkinin ıslah edilmesi 

2. Yöntem ❓

 ◀️Akrobakteri kullanılması

(Doğal koşularda bitki kromozomunun keşfedilesiyle oluşur)

◀️ GDO' yu çin , hindistan, Pakistan, Arjantin ülkeleri sıklıkla kulanır

◀️ İlk Transgenik bitki Domates 🍅 

Gen Ekleme ➡️Gen ekleme, canlı bir DNA’nın düzenlendiği genetik mühendisliğinde kullanılan, bazı durumlarda varolan genleri başka bir bitki veya hayvandan alınan genlerle değiştiren bir tekniktir (Klonlama yöntemidir)

 (klonlma yöntemi bitkiye birden fazla  gen aktarımı ile ıslah edilmesi )

Gen Çıkarma ➡️ Genetik mühendisliği yoluyla bir veya birden fazla genin aktif edilmesi bir geni bir bitkide aktif hale getirmek

Herbisit ➡️ Yabancı otlarla mücadelede kullanılan zirai ilaçtır 

Genom➡️ Canlı organizmanın sahip olduğu tüm kalıtım 

 Genotip➡️ Canlı DNA sında toplanan kodlanan bilginin tamamamı

Herbisitler➡️ Kültür bitkilerinin zararlı otlara karşı göstermiş olduğu direnç

Pestisit➡️ Bakteri, virüs ve haşerelerin zararlı etkilerini ortadan kaldırmak için kullanılan kimyasallar, bazı organik bileşenler, dezenfektanlar gibi maddelere ve yöntemlere ''Pestisit'' ismi verilir.

Pestisit direnci➡️ kültür bitkisinin kendisini koruma adına pestisitin büyümesini engellemek adına kazanmış olduğu direnç

 Yeşil devrim 1940 1970 bilim ve teknolojinin tarım alnında getirdiği yenilikleridir.

⚡ Sırası ile bilinecek 

1️⃣Tahıların evcilleştirmesi 

2️⃣Hayvanların evcilleştirilmesi

3️⃣ Bira fermantasyonu mayalı ekmek yapımı

4️⃣Aşıların üretimi

5️⃣ Antibiyotik üretimi 

6️⃣Yüksek verimli Tahılların üretimi yeşil devrim 

 🧬Rekombinant DNA Teknolojisi:

Rekombinant DNA teknolojisi, doğada kendiliğinden oluşması mümkün olmayan, çoğunlukla farklı biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendislik teknolojisiyle kesilmesine ve elde edilen farklı DNA parçalarının birleştirilmesi işlemlerini kapsayan bir teknolojidir. Rekombinant DNA ise; bu işlem sonucu üretilmiş olan yeni DNA molekülüne verilen isimdir ve kısaca rDNA olarak yazılır💡 

Rekombinasyon ➡️Çeşitlenme

Kırılma bölgeleri arasında parça alışverişi gerçekleşir.

Eşeyli üreme 

Bakterilerde Rekombinasyon 💡

⚕️Transformasyon.

⚕️Konjugasyon.

⚕️Transdüksiyon.

GDO’ların İnsan Sağlığı Üzerinde Olumsuz Etkileri

⚡1) Allerjik etkiler

⚡2) Toksik etkiler

⚡3) Antibiyotiklere dirençlilik

⚡4) Kanser Riski

Rekombinant DNA tekno-

lojisi kullanılarak bir genin

klonlanması 4 aşamada gerçek-

leştirilebilir. Gen klonlanması ise

şöyle tanımlanabilir: Önemli bir

ürünün yani hedef DNA bölge-sinin

bir vektör ile birleştirilerek özel

konak hücreler içinde çok sayıda

kopyasını elde etme işlemidir.

1) Gen izolasyonu

2) Uygun gen taşıma

aracı (Vektör)

3) Genin hücreye sokulması

4) Geni içeren hücrenin seçimi

GDO'nun biyoçeşitliliğe olan zararı:

🌾 Zararsız olan kelebekleri öldürür.

🌾Toprağa zarar verir.

🌾Tozlaşma ile biyoçeşitliliğe zarar verir 

Herbisit toleransı (Herbisit direnci): Kültür bitkilerinin, zararlı otlara karşı kullanılan herbisitlerin büyüme ve verimlerini etkilememeleri amacıyla kazandıkları veya sahip oldukları direnç.

Insektisit: Kültür bitkilerini korumak amacıyla böceklere karşı kullanılan böcek ilacı.

Pat geni: Pat geni, yem amaçlı ithal edilen ve glifosinat amonyum herbisitine toleranslı olan mısır çeşidinin adıdır

Pestisit: Çeşitli böcek, kemirici, mantar, zararlı otlar veya bitkilere zararlı olabilecek diğer bitki ya da hayvan yaşam formlarını yoketmek, kontrol etmek amacı ile kullanılan ilaç.

Pestisit toleransı: Kültür bitkilerini korumak amacıyla kullanılan pestisitin esas bitkilerin büyümesini ve verimini düşürmemesi için bu bitkilerin sahip olduğu veya kazandığı tolerans.

Rekombinant DNA teknolojisi: Doğada kendiliğinden oluşması mümkün olmayan,

başka bir genetik kaynaktan konak canlıya genetik mühendisliği teknolojisi ile gen aktarımı yöntemine denilmektedir.

Transgenik: Genetik mühendisliği teknolojisinin kullanımı ile başka bir canlıdan aktarılan geni taşıyan canlı organizmaya transgenik denilmektedir. Genetiği değiştirilmiş organizma, transgenik organizma ve rekombinant organizma aynı anlamda kullanılmaktadır.

▲ Yeşil Devrim: 1940 ve 1970 yılları arasında gerçekleşen bilim ve teknolojinin tarım alanında getirdiği yenilikler ile dünya çapında tarımsal olarak verimin arttığı dönemi işaret eden bir terimdir.

• Biyoteknoloji Canlı organizmalar veya biyolojik sistemlerin kullanımı ile onları geliştirmek ve daha verimli hale getirmek amacıyla biyoloji ve diğer disiplinlerin

(mühendislik, diğer fen bilimleri) birlikte çalıştığı teknolojilerin tamamıdır

GDO: Modern biyoteknolojik yöntemler kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş insan dışındaki bitki, hayvan ve mikroorganizma dâhil canlı organizma. (Biyogüvenlik Kanunu'nda GDO için belirtilen tanım)

Genom Canlı organizmanın sahip olduğu tüm kalıtım bilgisi.

• Genotip: Canlı organizmanın DNA'sında kodlanan genetik bilginin tamarni

Herbisit :Kültür bitkilerinin büyümesini engelleyen ve bitkilerin verimini düşüren çeşitli zararlı otların büyümesini engellemek amacıyla kullanılan ilaç, kimyasal.

✒️Herbiri 1 milyon hektar ekim alanının üzerinde olmak üzere en fazla ekim alanına sahip olan ülkelerin tamamı ise şunlardır: ABD, Brezilya, Arjantin, Kanada, Hindistan, Çin, Paraguay, Güney Afrika, Pakistan, Uruguay ve Bolivya. Dikkat edileceği üzere, bu 11 ülkenin dışında kalan 17 ülkede ekim alanları oldukça dardır. Bu 17 ülkedeki toplam ekim alanı, 2,8 milyon hektar ile en fazla ekim alanına sahip dokuzuncu sıradaki ülke olan Pakistan'dan daha azdır 

🌽Genetiği değiştirilmiş mısır, genetik olarak değişikliğe uğratılmış bir ekindir. Özel mısır soyları, haşere ve herbisit direnci gibi tarımsal olarak arzulanan özellikleri göstermeleri için genetik mühendisliği çalışmalarında kullanılmıştır. Günümüzde bu özelliklere sahip mısır soyları birçok ülkede kullanılmaktadır. GD mısır aynı zamanda gen akışı yoluyla olası sağlık etkileri, hedef olmayan böceklere etkileri ve diğer bitkiler üzerine etkileri nedeniyle tartışma konusu olmaktadır. Starlink olarak adlandırılan bir mısır soyu, ABD'de yalnızca hayvan besini olarak kullanılmasının ardından bu soya yiyeceklerde rastlanmış ve bu durum 2000 yılında başlayan dönüşlere neden olmuştur.

Genetiği değiştirilmiş mısırların normal mısırlara göre insan sağlığı için daha riskli olmadığı, ancak olay bazında test edilmesi gerektiği konusunda genel bir bilimsel fikir ortaklığı vardır.

GD mısırların birçok ekolojik yararının olmasının yanında aşırı kullanımına bağlı olarak Bt direnci geliştiren canlı sayısının artmasına yönelik endişeler doğmaktadır.

Bt geninin zararsız olduğunu, toksik etkilerinin olmadığını kanıtlayan kısa süreli (90 gün) deneyler olmakla beraber uzun süreli beslenme sonucunda olumsuz etkiler oluştuğunu gösteren tartışmalı çalışmalar da yapılmıştır.

2011-2012 Tarım sezonunda dünayda gerçekleşen Mısır 🌽 rekoltesinin %65 inden daha fazlası hayvan yemi üretimi için yapılmıştır. 

-Biyo yakıt

 -Biyo gaz üretimi için de  mısır üretimi yapılmıştır.

2018 yılında en fazla Bt mısır yetiştiren ilk beş ülke

-ABD - Arjantin - Kanada - Brezilya - Güney Afrika

2018 Yılında Bt Mısırın ekildiği alanlarda azalmasının nedenleri 

- Latin amerikadaki olumsuz have koşulları - ABD ve Kanada da düşük piyasa fiyatı

- Avrupa'da daha az haşere insidansı

- Yüksek yılsonu stoklori ve

- Filipinler de sahte tohum sorunu

🐵GDO CPGR protokolü, genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) üretimi, ticareti ve kullanımının biyogüvenlik düzenlemeleri ile kontrol edilmesini sağlayan bir protokoldür. GDO, doğal olmayan yollarla bir canlıya gen aktarılarak DNA yapısının değiştirilmesi ile oluşan yeni organizmaya verilen addır1. GDO’lar modern biyoteknolojik çalışmalar ile elde edilmektedir. Ancak bunların insan sağlığı için önemli riskleri olduğu bilinmektedir.GDO CPGR protokolü, 1998 yılında Birleşmiş Milletler Biyogüvenlik (Cartegena) Protokolü ile imzalanmıştır. Bu protokol, GDO’lu ürünlerin ithalatını yasaklama olanağını vermiştir. Ayrıca, BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi ile Cartegena Protokolü uluslararası bağlayıcı özellikler taşımaktadır. Bu protokolün amacı, GDO’ların doğal çevreye ve sosyo-ekonomik yapıya verebileceği zararları önlemek ve biyolojik çeşitliliği korumaktır

Bakteri de rekombinasyon, bakterilerin kendi DNA’sını veya başka bir bakterinin DNA’sını değiştirmesi ve yeni genetik materyaller elde etmesi işlemidir. Bakterilerde rekombinasyon, genetik çeşitliliği artırmak, hastalıklara karşı direnci geliştirmek, yeni özellikler kazanmak veya mevcut özellikleri iyileştirmek için kullanılabilir1.

Bakterilerde rekombinasyonun farklı yolları vardır. Bunlardan bazıları şunlardır23:

Transkripsiyon: Bir bakterinin kendi DNA’sından bir genin RNA’ya çevrilmesi ve sonra bu RNA’nın başka bir bakterinin DNA’sına yerleştirilmesi işlemidir. Bu şekilde, alıcı bakteride yeni bir gen eklenir.

Yayın Yönetmeni ➡️ Ferdi Yıldız

Telif hakları saklıdır İzinsiz alınıp PDF e dönüşmesi halinde yasal işlem uygulanacaktır .