Kuram ve Yöntem final (Fayderman) Güncel

Feminist 

Amacı

⏩Erkekler ve kadınlar arasındaki farklılıkları ve bu farklılıkların yaşam boyu nasıl ortaya çıktığını açıklamak.

⏩Kadınlar üzerideki baskılar konusundaki farkındalığı yükseltmek ve kadınların kendi yaşamları hakkında kontrolü ele alabilmeleri için onlara yol göstermek.

Hedefi

⏩ Birey ve çevrede değişim yaratmak

⏩Kişisel gücü arttırmak

⏩Pozitif yönde dönüşümü ve gelişmeyi sağlamak

Feminist teori ve uygulamayı temel alan sosyal hizmet uzmanı genel olarak🅰️

💡 Patriarkiyi sonlandırma

💡 Kadınları güçlendirme

💡Çevresi içinde birey bağlantısını görme

 💡Kadınların farkındalık düzeyini yükseltme

💡 Toplumu, yapısal toplumsal cinsiyet eşitsizliklerin kaynağı olarak dikkatle inceleme işlevlerini yerine getirmelidir.

1800’lü yılların sonu 1900’lü yılların başında ortaya çıkmıştır.

İlerlemesi üç dalga şeklinde olmuştur.

⚡Feminizim Türleri 🅰️

 Liberal Feminizm

 Radikal Feminizm

 Marksist ve Sosyalist Feminizm

 Siyahi/ Hispanik Feminizm

 Lezbiyen Feminizm

 Kadıncılık

 Global Feminizm

 Psikoanalitik Feminizm

 Kültürel Feminizm

🙇🏻‍♂️Feminist Teoriler

Toplumsal Cinsiyet Şema Teorisi

Kültürel İlişkisel Model

Feminist Metotlar 🅰️

1️⃣Semptomların ortadan kaldırılması

2️⃣Benlik saygısı, beden imajı ve duygusallık

3️⃣Kişilerarası ilişkilerin kalitesi

4️⃣Farklılığa dikkat etmek

5️⃣Politik Farkındalık ve sosyal eylem

Feminist  Teori ve Erkekler

🗽Feminist sosyal hizmet uygulaması sadece kadınlar için değil aynı zamanda erkekler için de kullanılabilir. 

🗽Feminist teorinin erkeklerle çalışırken hangi oranda kullanılabileceği sosyal hizmet uzmanının ideolojik görüşüne bağlıdır

✅Güçlü Yönler🅰️

Kadınlar ve erkekler için fırsatlar ve kaynaklara eşit erişimi sağlayacak sosyal değişimi savunur. 

Farklı teori ve metodlarla birlikte kullanılır.

Güçlendirme temellidir. 

İlişkilerde ve toplumda eşitsizlik ve baskı yaratan durumlarla mücadele eder.

Çözüm odaklı uygulama, güçlendirme ve savunculuk, krize müdahale ve birey odaklı terapi gibi farklı teori metotlarla birlikte kullanılabilir

⚠️Sınırlıklar 🅰️

Farklı feminist yaklaşımlar kimi zaman birbileri ile çatışma halinde olabilmektedir.

Uygulama, sosyal hizmet uzmanlarının organizasyonel kurallar, erkeksi bir dilin kullanıldığı ve bütçe kesintilerinin olduğu kurumlarda uygulanması zor olabilir.

Feminizm erkeklerle kadınlar arasındaki eşitsizliklere ve güç dengesizliklerine karşı mücadele etmesi sıklıkla bireysel, kişilerarası ve sosyo-politik düzeyde uygulamalar gerektirir.

Sosyal çalışmacılar için müracaatçının, kendi deneyimlerinin ve gerçeklerinin uzmanı olmasına izin vermek zor olabilir.

Eğer herkesin kendi gerçeklik algısına sahip olduğunun farkında olursak ve bu farklı perspektiflere değer verirsek, doğası itibariyle ayrımcı olan gerçeklikleri nasıl anlamlandırırız?

🏆Kişi Merkezli Yaklaşımın Kökeni

🔗Kökeni hümanistik psikolojiye kadar dayanmaktadır.

🔗Bu yaklaşımda terapi doğrudan müracaatçıyla gerçekleştirilmektedir. 

🔗Carl Rogers kişi merkezli yaklaşımı psikolojide hümanistik akımın bir parçası haline getirmiştir. 

🔗Rogers’in kişilik kuramının temelinde öz kavramı bulunmaktadr.

🔗Değer yargıları kişilerin deneyimlerin oluşmaktadır.

🔗Kişini değer yargılarına uymayan davranışlar da ya olduğundan farklı şekilde yorumlanır ya da göz ardı edilir. 

🔗Değer yargıları çok fazla olan kişilerin kendilerin ilişkin benlik algıları katıdır. 

Müdahalenin Amaçları: Terapatiden Kim Yararlanıyor? 🅰️

✨Birey yeni yaşantılara açıktır.

✨Birey kendi varlığına güvenebilir.

✨Birey içsel bir değerlendirme odağı geliştirir.

✨Kendini gerçekleştirmeye çalışan bir birey yaşamın ve benliği keşfetmenin sonu olmadığını fark eder.

Gerekli ve yeterli 6 koşul 🅰️

1️⃣Uzman ve müracaatçı iletişim içinde olmalıdır.

2️⃣Müracaatçı bir bağdaşmazlık içinde olmalıdır.

3️⃣Uzman bağdaşım içinde ve saydam olmalıdır.

4️⃣Uzman müracaatçıya karşı koşulsuz pozitif saygı hissetmelidir.

5️⃣Uzman müracaatçının deneyimlerine empatik bir anlayışla yaklaşmalıdırç.

6️⃣Müracaatçı uzmanın bağdaşımını, koşulsuz pozitif saygısını ve empatik anlayışını hissetmelidir

Her uzman bu koşulların tamamına ulaşamayabilir. Önemli olan bu koşullara yaklaşabilmektir. 

Güçlü Yönler

Yardım etme mesleği üzerinde bir etki bırakmıştır. 

Bu yaklaşım bütünü ya da bazı yönleri ile diğer kuramlar ve yöntemlerle kullanılabilmektedir.

🅰️Doğası gereği güçlendirici ve yönlendirme karşıtıdır. 

Sınırlıklar 

Bazı kuramcılar ve pratisyenler altı gerekli ve yeterli koşulun tüm vakalar için gerçekten yeterli olup olmadığını sorgulamaktadırlar.

Bu yaklaşımı en basit şekliyle uygulama tüm durumlarda mümkün olamayabilir. 

Uzmanlar tüm müracaatçılara empatik bir anlayışla yaklaşmanın veya bağdaşım içinde olmanın ya da onlara karşı koşulsuz pozitif saygı beslemenin mğmkün olmayabileceğini iddia edebilir. 

Rogers, müracaatçılarla yetkili olmayan bir tutum sergilemiştir, bu da sosyal hizmet uzmanları için çok kolay olmayabilir.

Kişi merkezli yaklaşımın savunucuları sadece sosyal hizmet uzmanı ile müracaatçı arasındaki ilişkiyi değişim aracı olarak kullanmaktadır ki bu da sosyal hizmet uzmanının mesleki zorunluluklarından birini teşkil eden en iyi müdahale seçeneğini sunma zorunluluğuna ters düşmektedir. 

Önemli kavramlar

🦊Öz saygı

🐺Pozitif saygı

🐼Benlik

🐻Değer

⚙️Motivasyonel Görüşme

🏹Dr. William Miller ve Dr. Stephan Rollnick tarafından geliştirilmiştir.

🏹Bu yaklaşım Miller’in alkol sorunları yaşamakta olan iki müracaatçıyla yaptığı çalışmalarla ortaya çıkmıştır.

🏹Yaklaşım belirli tek bir teori üzerinden temellenmemektedir. 

🏹Müracaatçıya ve müraccatçının kararsızlığını gidermeye odaklanır.  

🏹Motivasyonel görüşme bir iletişim yöntemidir. 

🏹İletişim stilleri ve kişilerarası beceriler üzerine odaklanır. 

🏹Motivasyonun 3 farklı bileşeni vardır. Bunlar:  🅰️

1. Önem- müracaatçının değişim yapmak için duyduğu istek

2. Güven- müracaatçının değişim meydana getirebileceğine olan inancının derecesi

3. Hazır bulunma- müracaatçının değişiklik yapmaya hazır olup olmama hali. 

Motivasyonel Görüşmenin Ruhu☠️

🏹Müracaatçı, sosyal çalışmacı tarafından “üzerinde çalışılacak” değil, “birlikte çalışılacak” kişi olarak görülür.

🏹Müracaatçılar değişim yapabilecek motivasyona , güçlre ve kaynaklara sahiptirler.

Motivasyonel Görüşme Hangi Koşullarda Kullanılmamalıdır❓🅰️

⚡Sosyal çalışmacı değişim için tartışıyorsa,

⚡Değişim için müracaatçıyı ikna etmeye ya da baskı altına almaya çalışıyorsa,

⚡Doğrudan tavsiyeler veriyorsa,

⚡Müraccatçı adına sorunları çözüyorsa,

⚡Uzman ya da otorite duruşuna sahipse, 

⚡Müraccatçı hakkında teşhislerde bulunuyorsa,

      ⬆️

Soru çıkar 

Motivasyonel yaklaşımı benimseyen sosyal çalışmacıların takip etmesi gereken 4 temel ilke:🅰️

👨🏻‍💻Empati ifade etmek/ Sergilemek

👨🏻‍💻Çelişkileri ortaya çıkarmak

👨🏻‍💻Dirençle zıtlaşmamak

👨🏻‍💻Öz etkililiği desteklemek

Değişim aşaması değişim yapmak için geçtikleri 5 aşamayı içerir. Bunlar: 🅰️

➡️Ön niyet (Bireylerin henüz çözülmesi gereken bir sorun olduğunu bile fark etmedikleri aşamadır)

➡️Niyet  (Bu aşamada kişiler ele alınacak bir sorun olduğunu farkına varırlar ve sorunu nasıl ele alacaklarını değerlendirmeye başlarlar ancak henüz değişim yapmaya hazır değillerdir)

➡️Hazırlık( insanların yakın gelecekte değişim yapmaya niyet etikleri aşamadır)

➡️Eylem (  bu aşamada kişiler davranış değişimi yaparlar)

➡️Devamlılık ( bireyin davranış değişikliği yaptığı ve bu değişimi 6 aydan uzun süre koruduğu aşamadır)

Miller ve Rollnick sosyal çalışmacının müracaatçıyla çalışırken kullanması gereken 4 temel teknik belirtmişlerdir. Bunlar: 

Açık uçlu sorular

Onaylama

Yansıtıcı ifadeler

Özetler

Değişim konuşması genellikle takip eden şu kategorilerden birinde göze çarpar: 🅰️

📌Mevcut durumun dezavantajları

📌Değişimin avantajları

📌Değişimle ilgili iyimserlik

📌Değişmeye Niyet

Güçlü Yönleri 

🌻Motivasyonel görüşme çok yönlüdür ve diğer teori ve metodlarla kombinasyonlar içinde kullanılabilirler.

🌻Bağımlılıklar, yeme bozuklukları, ilaç ve tedaviye uyum, sağlığı tehlikeye atacak davranışlar, diyet ve egzersiz alanlarda kullanılmaya başlanmıştır.

🌻Güçlendirme temelli bir yaklaşımdır.

🌻Bu yaklaşım sosyal çalışmacının müracaatçıyla kalması ve müracaatçıyı istemediği alanları ya da başlıkları keşfetmeye zorlanmaması yönüyle “gerçekçi” olarak nitelendirilebilir. 

Sınırlıklar 

Yeni bir yaklaşım olduğu için anlaşılması zordur.

Her durum ve nufüs için kullanılmaz. 

Gönüllü olmayan kişilere uygulanamaz.

Sosyal çalışmacı uzman rolüne sıkı sıkıya bağlıysa bu yaklaşımı kullanamaz.

📝Çözüm Odaklı Yaklaşım

📌Müracaatçıların hali hazırda var olan gücünü arttırmayı ve problemin artık problem olmadığı bir gelecek hakkında farkındalık kazanmalarına yardımcı olmayı isteyen kısa vadeli bir uygulama modelidir. 

📌Problemden ziyade problemin çözümüne odaklanır.

📌Güçlendirme yaklaşımlaşımla benzerlik gösterir.

📌Steve de Shazer ve meslektaşları tarafından geliştirilmiştir.

📌Problemin çözümüne odaklı bir yaklaşım olduğu için probleme odaklanmanın sebep olduğu herhangi bir nagatif etkiyi sınırlandırmak için çözüm odaklı sosyal çalışmacılar, problemlere, müracaatçıyla etkileşim yoluyla ve düşünceli ve çözüme dayanan dil kullanımıyla çözüm üretme girişiminde bulunurlar.

Çözüm odaklı motivasyonel yaklaşımı arasındaki fark motivasyonda motive kaynağını bulması gerekir çözümünde öyle değildir kaynağı direk bulursunuz

3 adet çözüm odaklı uygulama kuralı vardır. Bunlar: 🅰️

📌Kırık değilse, tamir etme.

📌İşe yaradığını gördüğün şeyi yapmaya devam et.

📌İşe yaramıyorsa bir daha yapma, farklı bir şey yap.

Çözüm Odaklı Uygulamanın 7 Anahtarı🅰️

Walter  ve Peller

1️⃣Pozitif olana, çözüme ve geleceğe odaklanmak istenen yönde değişimi kolaylaştırır. O yüzden sorun odaklı söylem yerine çözüm odaklı söyleme yönelin

2️⃣Sosyal çalışamacılar ve müraacatçılar tarafından çözüm üretmekte kullanılmak üzere her türlü probleme karşı istisnai durumlar yaratılabilir.

3️⃣Değişi her daim olmaktadır.

4️⃣Küçük değişimler büyük değişimlere yol açar.

5️⃣Müracaatçılar her zaman işbirliği yaparlar.

6️⃣İnsanlar problemlerini çözmek için ihtiyaç duydukları her şeye sahiptirler.

7️⃣Terapi müracaatçının uzmanlığında bir amaç-veya çözüm- odaklı çabadır.

Çözüm odaklı süreçte 5 adım;🅰️

Aşama 1: Problemi Tanımlama

Aşama 2: İyi Formüle Edilmiş Amaçlar Geliştir

Aşama 3: İstisnaları keşfet.

Aşama 4: Seans Sonu

Aşama 5: Müracaatçının İlerlemesini Değerlendir.

Çözüm Odaklı Uygulamanın Sorgulama Strateji

📌Amaç Soruları

📌İstisna Soruları

📌Soruları Ölçeklendirme

Güçlü yönler

Müracaatçının güçlü yönlerine odaklanır.

Yetki verme yaklaşımıdır.

Çok sayıda müracaatçı ve durum için uygulanabilir.

Çözüm odaklı uygulama teknikleri ve soruları diğer metodlarla kombine edilerek uygulanabilir.

Sınırlıklar

Problemlerden ziyade çözüme odaklanır. Bu da önemli bilgilerin göz ardı edilmesine yol açar.

Toplumdaki güç farklarını tanımlamada başarısızdır.

🔋Görev Merkezli Sosyal Hizmet 

🔦Sosyal hizmet uygulamasında müracaatçıların belirli sorunlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan kısa dönemli bir yaklaşımdır.

🔦Temeli; müracaatçılarla işbirliği kurarak, onların da farkında olduğu ve dile getirdikleri açık ve net sorunları ortadan kaldırmak; sorunu çözecek ve kişiye anlam ifade eden amaçlar kurmak, bu amaçlara ulaşmaya yardımcı olacak ve farklı adımlarla tamamlanacak görevler oluşturmaktır.

Görev merkezli yaklaşımın doğasında yer alan değerler

🔖Ortaklık ve güçlendirmeye inanmak.

🔖Müracaatçıların kendi sorunları ile ilgili en önemli otorite olduklarına dair inanç.

🔖Kişilerin eksikliklerini analiz etmeyerine güçlü   yönlerini temel alma.

🔖Tedavi yerine yardım sunma.

Temel Özellikleri ve İlkeleri🅰️

🪄Müracaatçının odaklandığı sorunlar üzerine odaklanma.

🪄Problem çözme eylemleri

🪄Bütünleştirici duruş

🪄Planlanmış kısalık

🪄İşbirliği ilişkisi

🪄Ampirik yönelim

🪄Sistemler ve bağlamlar

🪄Yapı

Görev Merkezli Sosyal Hizmet Uygulamasının Adımları🅰️

 🕯️Problemleri Keşfetme

 🕯️Amaçları Oluşturm ve Zaman Sınırını Belirleme

🕯️ Görevleri Geliştirme

✅Hazırlık ya da giriş

✅Problemlerin belirlenmesi

🎤 Problem taraması

🎤 Problem detayları

🎤 Problem öncelikleri

✅Amaçlar ve zaman sınırını belirleme

✅Planlama ve görevleri belirleme

✅Çalışmanın bitirilmesi

Güçlü Yönleri

Pek çok farklı soruna ve zorluğa uygulanabilecek genel bir yaklaşımdır.

Kolaylıkla başka teoriler ve yönetemlerle birlikte ve farklı pek çok kuruluşta kullanılabilir.

Yaklaşımın güçlendirici özelliği vardır.

Etkin maliyetli kısa dönem çalışma yöntemidir.

Sistem teorisinin kimi özelliklerini içermektedir.

Sınırlıklar

Tüm müracaatçılar için uygun olmayabilir.

Müraccatçıların sizinle çalışmaya zorunlu olduğu durumlarda uygulanması zor bir yaklaşımdır.

Amaç için görevlendirilmede eleştiriler mevcuttur.

Uzun dönem bireysel ve sosyal sorunlara odaklanılmamaktadır. 

⛔Kriz Müdahalesi

Amacı ➡️  Kriz müdahalesinin amacı, baş etme stratejileri ile krizi ele almak, bireylerin baş edebilme, güven ve problem çöz me seviyelerini geliştirmede yardımcı olmak ve gelecekte bir stres etkeni ile karşılaşıldığında bireyin yeni tanımlanmış güçlü yönlerinden, kaynaklardar ve savunma mekanizmasından yararlanmasını mümkün kılmaktır

Kriz müdahalesi özellikle bireylere ailelere ve toplulukları algılanan krizin üstesinden gelme ve savunma seviyelerini geliştirme doğrultusunda dizayn edilmiş kısa ve öz müdahale şeklidir

Kriz = olay + bireyin krizi karşılama kaynakları + var olan diğer stres etkenleri + bireyin olayla ilgili algısı

7️⃣Aşamalı Müdahale Modeli 🅰️

1️⃣ Planlama ve kriz değerlendirmesi (öldürücü derecesi ölçümleri dahil)

Bu ilk aşamam müracaatçının hem ruhsal hem fiziksel sağlığını ve sosyal desteklerinin keşfinin içinde bulunduran biyopsikososyal değerlendirmesini içerir

2️⃣ Uyumun ve terapötik ilişkinin kurulması

Bu aşama genellikle aşama biriyle birlikte yürütülür sosyal çalışmalar müracaatçı ile öncesinde herhangi bir ilişki ya da uyum olmadan başlangıç yapabilirler Bu nedenle aşama birinin altında aşama ikiye başlangıç yapmadan veri toplamak mümkün olmayabilir sosyal çalışmacı bilgi toplamak için kriz durumu üzerinde çalışmak için müracaatçı ile hızlı bir şekilde uyum gerçekleştirmelidir 

3️⃣ Müracaatçı için geçerli mevcut problemler ve müracaatçının krize de müdahalesine etki eden tetikleyici olaylar

Müracaatçı ile bir ilişki kurulmaya devam ederken sosyal çalışmacı kriz durumu ve tetikleyici olayları hakkında bilgi toplamaya başlamalıdır. Mevcut olaylar ve tetikleyici olaylar aşağıdaki sorular yardımıyla tanımlanabilir

4️⃣ Aktif dinleme becerilerini etkin bir şekilde kullanımı ile duygular ve hislere değinmek

Bu aşama genellikle sosyal çalışmacının açık uçlu sorular sordu aktif dinleme becerilerini kullandığı aşama 3 ile birlikte yürütülür. 

5️⃣ Müracaatçının güçlü yönlerini ve önceki zamanlarda var olan başarılı savunma mekanizmasını tamamlayarak alternatif keşfetme

Aşama 3 müracaatçının var olan problemlerini ortaya koyarken aşama 5 olayı temas etmek için daha önce kullanılmış savunma mekanizmasını tanımlamaya  ya da olay için alternatifler formülle etmeye başlar

6️⃣  Müdahale planının uygulanması

Önceki aşamalarda mevcut problem için alternatifler üretildiği ve bu aşamada sosyal çalışmacı ve müracaatçı bir müdahale plan uygulamaya başlayabilirler.

7️⃣ Bunların hepsi takip planı ve anlaşma oluşturma

Sosyal çalışmacığım müdahale planının durumunu belirlemek ve kriz mi durumuna  denildiğinden ya da durumun çözüldüğünden emin olmak için ilk kriz müdahalesinin ardından müracaatçı takip etmelidir.

🦾Kısaca;

🙊Planlama

🐵İlişki kurma 

🐵Tanımlama

🙉Keşfetme

🙈Alternatif üretme

🙊Müdahale planı geliştirme

🙉Anlaşma

🔥Güçlü Yönleri 

🎈Uygulaması tam olarak kolay olmamasına rağmen süre sosyal çalışmalarını takip edebilmeleri açısından net ve pratik yapıdadır

🎈Kriz müdahalesi özellikle kriz durumunu   yatıştırmaya  ve insanların savunma,  güven ve problem çözme becerilerini geliştirmeye odaklayan kısa ve öz bir metottur

🎈 Kriz müdahalesinin kısa ve öz yapısı nedeniyle bu metot yer kuramlar ve metotlar ile birlikte yürütülebilir.

🕳️Sınırlıkları

🕸️ Kriz müdahalesi var olan problem ya da krizi yatıştırmayı amaçlar ancak her zaman var olan probleme katkı sağlayan ayrımcılık yoksulluk ya da baskı gibi altında yatan sebeplerle değinmeyebilir 

🪰 Sosyal çalışmacının sürece dahil olması konusunda ikna olmamış ve bu konuda isteksiz olan müracaatçı ile kriz müdahalesi çalışmak zordur

🐝 Doğru işbirliğinin tüm karizmatik durumlarında uygulanması zordur

Çözüm odaklı ➡️güçlendirme

Sistem ➡️görev

Kriz➡️ çözüm odaklı

❓İstisna Soruları Çözüm odaklı yaklaşım ve Kriz müdahalesinde kulanılır

Yayın Yönetmeni ➡️ Ferdi Yıldız