Biyoloji

Bitkilerde Beslenme

Canlıların büyüme ve gelişme için ihtiyaç duydukları bir takım maddeler vardır. Bunlar canlı türünden türüne değişiklik gösterir. Örneğin heterotrof bir canlının büyüme ve gelişmesi için en çok ihtiyaç duyduğu madde besindir. Ancak bir ototrof canlı (kendi besinini kendisi ürettiği için); en çok ihtiyaç duyduğu madde; bu besini üretmek için bir araya getirmesi gereken maddelerdir.

---

Minerallerin Alınması

Toprakta bulunan minerallerin çok azı bitkiler tarafından kolayca alınabilir özelliktedir. Minerallerin bitkiler tarafından alınabilir hale dönüşmesi topraktaki mikroorganizmaların faaliyeti, toprağın havası ve sıcaklığı gibi birçok  faktöre bağlıdır.

Karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementleri bitkiye su ve CO2 aracılığıyla gelmektedir. Geri kalan elementler kökler aracılığıyla topraktan alınır (Topraksız yapılan tarımda bu mineraller çözünmüş olarak bitkiye verilir).

---

Makro Elementler

Bitkilerin fazla miktarda ihtiyaç duydukları minerallere (azot, potasyum, karbon, kalsiyum, hidrojen gibi) makro elementler denir.

---

Azot: Amino asit, nükleik asit, ATP gibi bileşiklerin yapısına katılır, eksikliği bitki gelişimini etkiler. Bitkilerin en fazla ihtiyaç duyduğu elementtir.

Potasyum: Ozmotik basıncın düzenlenmesinde ve bazı enzimlerin aktifleştirilmesinde rol oynar.

Magnezyum: Klorofil yapısına katılır, fotosentez ve solunumda görevli enzimlerin aktifleştirilmesinde rol oynar.

---

Mikro Elementler

Bitkilerin çok az gereksinim duyduğu klor, demir, bor, mangan, sodyum, çinko, bakır, nikel gibi elementlerde mikro elementlerdir.

Klor: Fotosentezde ve hücre bölünmesinde görev alır. Klor eksikliğinde yapraklar kurur.

Demir: Klorofil sentezinde rol oynar ve sitokromların yapısına katılır.

Çinko: Birçok enzimin aktifleştirilmesinde ve klorofilin sentezinde rol oynar.

---

Minumum Yasası

Bitkiler kendisi için gerekli besin tuzların mikro ve makro element olarak alır. Potasyum, kalsiyum, magnezyum, azot, fosfor makro elementlerdir. Demir, bor, sodyum, çinko, bakır, klor ise mikro elementlerdir. Mikro elementler bitkinin daha az ihtiyaç duyduğu elementtir. Bitkinin gelişimini topraktan en az olan elementle sınırlı kalmasına minimum yasası denir.

---

Beslenme ile İlgili Kavramlar

Gübre: Bitkinin ihtiyacı olan Azot, kalsiyum ve potasyum gibi pek çok minerali içeren doğal veya sentetik maddelere gübre denir. Toprakta yeterli mineral tuzları olmadığında gübreleme yapılabilir.

Mikoriza: Bazı bitkilerin kökleriyle ortak yaşam, simbioz ilişkisi, geliştirmiş olan mantarlara verilen isimdir. Mikoriza sayesinde mantarlar ihtiyaç duydukları besinleri bitkiden alırlar, buna karşılık bitki ise su ve mineralleri emmesi için geniş bir yüzey alanı sağlar.

Nodüller: Bitki köklerinde bakterilerin oluşturduğu yumrulardır. Nodüldeki bakteriler havadaki serbest azotu bağlayarak bitkinin azot ihtiyacını karşılar. Baklagillerde rizobium bakterileri kökte nodüller oluşturur.