Anadolu'daki birinci beylikler

Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi

SALTUKLULAR (1072-1202) (Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi )

Kurucusu : Saltuk bey

Kurulduğu yer : Erzurum ve çevresi

Önemli Özelliği

* Anadolu topraklarının korunmasında önemli görevler üstlendiler.

Mimari ESERLERİ

Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi

* Emir Saltuk Kümbeti

(Anadoluda en eski kümbet)

* Erzurum Ulu Cami

MENGÜCEKLER (1072-1228) (Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi )

Kurucusu : Mengücek Gazi

Kurulduğu yer : Erzincan ve çevresi

Önemli Özelliği

* Anadolu'nun Türkleşmesinde büyük katkıları olmuştur.

Mimari ESERLERİ

* Divriği Külliyesi

(Anadolunun en eski külliyesi)

* Divriği Ulu cami

Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi

DANİŞMENTLİLER (Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi )

(1080-1178)

Kurucusu : Danişment Gazi

Kurulduğu yer : Sivas -Malatya ve çevresi

Önemli Özelliği

* Haçlılara karşı mücadele etmişlerdir.

Mimari ESERLERİ

* Yağıbasan medresesi

(Tarihte bilinen ilk medrese)

ÇAKA BEYLİĞİ, (1081-1093)

Kurucusu : Çaka Bey

Kurulduğu yer : İzmir ve çevresi

Önemli Özelliği

* ÇAKA bey ilk Türk 

denizcisidir. Günümüzde Türk Deniz Kuvvetleri!nin kuruluş yılı , Çaka beyin deniz zaferleri başlangıç alınarak kutlanmaktadır.

ESER YOK

ARTUKLAR 

(1102-1409)

Kurucusu : Artuk Bey

Kurulduğu yer : Mardin Diyarbakır , Hasankeyf ve çevresi

Önemli Özelliği

* Haçlılara karşı mücadele etmişlerdir.

Mimari ESERLERİ

* Artuklu Sarayı

* Malabadi köprüsü

Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi

EŞREFOĞULLARI (Anadoludaki 1.Beylikler Dönemi )

(1297)

Kurucusu : Seyfeddin Süleyman Bey’dir.

Kurulduğu yer: Beyşehir ve Çevresi

Önemli Özelliği

* Mimari alanda iyiydiler.

Mimari ESERLERİ

* Eşrefoğlu Camii

(ilk şeklini koruyan tek cami , Ahşap camilerin en büyüğü) 

Detaylı 

Anadolu Türk Beyliklerinin Kurulduğu Yerler Nelerdir? İlk Türk Beyliklerinin Türk Tarihine Yaptığı Hizmetler

Anadolu Türk Beyliklerinin Kurulduğu Yerler Nelerdir? İlk Türk Beyliklerinin Türk Tarihine Yaptığı Hizmetler

1048 tarihli Pasinler Savaşı ile Bizans’ın direnişini kıran Türkler, 1071 Malazgirt Savaşı ile onları bozguna uğratmış ve Anadolu’daki Bizans hâkimiyetine kesin olarak son vermişlerdir. Sultan Kılıçaslan önderliğinde Anadolu’da beylikler kurmaya başlamışlardır. Osmanlı Devleti kuruluşuna kadar bu beylikler çeşitli bölgelerde hakimiyet sürdürmüştür. Peki, Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri nelerdir? İşte ilk Türk beylikleri, kuruldukları yerler ve özellikleri...

ABONE OL 

Malazgirt Savaşı'nın ardından Anadolu'nun Türklerin yaşam alanı olması, Türkiye tarihinin başlangıcı kabul edilir. Anadolu'da kurulan bu beyliklere Türkçe isimler verilmesi ve cami, medrese, kervansaray, han, şifahane gibi sosyal tesisler kurulması, Anadolu'nun Türkleşmesini hızlandırmıştır. Aynı zamanda İlk Türk Beylikleri Anadolu'yu Ermeni, Gürcü ve Haçlı tehlikelerine karşı canları pahasına korumuşlardır.

ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ

Malazgirt Savaşı'nda Bizans'ı bozguna uğratan Sultan Alparslan, komutanlarına kılıç hakkı vermişti. Bu hakka göre her komutan savaştığı yerde bir beylik kurabilecekti. Neredeyse tamamı kurucularının isimleri ile Anadolu'da kurulan bu beylikler Türklerin daha geniş topraklara yayılmasında önemli bir adım atmışlar ve Türkleşme kavramının yayılmasını sağlamışlardır. Bizans'ın ve Haçlı seferlerinin püskürtülmesinde önemli görevler üstlenen bu beyliklerden en büyükleri şunlardır:

Saltukoğulları: Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliği olan Saltukoğulları Ebu Kasım tarafından kurulmuş, 1200'lü yıllarda Süleyman Şah tarafından yıkılmıştır.

Mengücekoğulları: İsmini kurucusu olan Mengücek Gazi'den alan Mengücekoğullarına 1. Alaeddin Keykubat, 1228 yılında son vermiştir.

Danişmendoğulları: Gazi Ahmet Bey tarafından kurulan Danişmendoğulları, Haçlı ordularının saldırısına karşı tüm gücüyle direnmiş ayrıca Anadolu'daki ilk medrese olan Yağı Basan Medresesi'ni açmışlarıdr. İlk kez para bastan beylik olması ile de bilinir. Danişmendoğulları'na 2. Kılıçarslan son vermiştir.

Artukoğulları: İsmini kurucularının babasından alan Artukoğulları, Artuk Bey'in oğulları tarafından kurulmuş ve kısa zamanda o kadar gelişmiştir ki 3 kola ayrılmışlardır. Bunlar; Hasankeyf kolu, Mardin kolu ve Harput koludur. Türk tarihinde birçok köprü yapmalarıyla bilinirler. Bu köprüler Güneydoğu Anadolu Bölgesi toprakları içerisindedir. Köprülerden bazıları; Deve geçidi, Haburman, Amarçay ve Hasankeyf'tir.

Çaka Beyliği: İlk Türk denizcisi olan Çaka Bey tarafından, kurulan Çaka Beyliği denizcilik faaliyeti gösteren ilk beylik olma özelliğini taşır.

İLK TÜRK BEYLİKLERİ HARİTASI

1071 yılında Malazgirt Savaşından sonra Sultan Alparslan'ın komutanlarına savaştıkları yerde beylik kurabilmelerini sağlayan Kılıç Hakkı vermesiyle kurulan İlk Türk Beylikleri, batıda İzmir doğuda Erzurum olmak üzere oldukça geniş bir alana yayılmışlardır.

ANADOLU'DA İLK TÜRK BEYLİKLERİNİN KURULMASINA ETKİ EDEN GELİŞMELER

12. yüzyıldan itibaren kurulmaya başlayan İlk Türk Beyliklerinin kuruluşunda 3 ana etken vardır:

Moğol İstilaları: Moğol istilalarından bıkmış olan Türkler, Anadolu'ya göç etmeye başlamış ve farklı şehirlerde beylikler kurmuşlardır.

Selçuklu Devletinin Zayıflaması: Selçuklu Devletinin siyasi ve askeri otoritesinin zayıflaması aynı dönemde Anadolu beyliklerinin kurulma hızını artırmıştır.

Malazgirt Savaşı Sonrası Alparslan'ın verdiği Kılıç Hakkı: 1048 yılındaki Pasinler Savaşı'nda gücü kırılan Bizans, 1071 Malazgirt Savaşı'nda kesin olarak yenilgiye uğramış ve böylece Anadolu Türk toprağı olmuştur. Malazgirt Savaşı sonrası Sultan Alparslan komutanlarına kılıç hakkı vermişti. Bu hakka göre her komutan savaştığı yerde bir beylik kurabilecektir. Bu hak, Anadolu'da büyük bir hızla beylik kurulmasına neden olmuştur.

İLK TÜRK BEYLİKLERİ VE KURULDUKLARI YERLER

Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikleri kuruluş merkezleri şu şekildedir:

Saltukoğulları: Erzurum

Mengücekoğulları: Erzincan

Çaka Beyliği: İzmir

Danişmendliler: Tokat, Malatya, Sivas, Kayseri ve Amasya civarı

Artuklular: Güneydoğu Anadolu

Dilmaçoğulları: Bitlis

Çubukoğulları: Harput

Yınaloğulları: Diyarbakır

Tanrıvermişoğulları: Efes

Ahlatşahlar Beyliği (Sökmenliler): Ahlat

İLK TÜRK BEYLİKLERİ HANGİ SAVAŞTAN SONRA KURULDU?

İlk Türk Beylikleri Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulmuştur. Oğuz Türklerinden Selçukluların Anadolu'yu fethiyle Anadolu topraklarına ilk adımı atan Türkler, Çağrı Bey'in Anadolu'ya yaptığı keşif seferleri sayesinde Anadolu topraklarını tanıma imkânı bulmuştur. 1048 tarihli Pasinler Savaşı ve 1071 tarihli Malazgirt Savaşı ile Anadolu'da Bizans direnişi kırılmış ve artık Anadolu kesin olarak bir Türk yurdu olmuştur.

İLK TÜRK BEYLİKLERİ KİMLERLE SAVAŞTI

İlk Türk Beylikleri birbirlerinden bağımsız olarak birçok milletle hatta birbirleriyle savaşmışlarsa da genel olarak Gürcüler, Haçlılar, Rumlar ve Ermenilerle savaştıkları söylenebilir. Bu savaşlar arasında en önemlileri olan Haçlı Savaşları Danişmentname Destanına konu olmuştur.

İLK TÜRK BEYLİKLERİNİN TÜRK TARİHİNE YAPTIĞI HİZMETLER

İlk Türk Beyliklerinin Türk tarihine yaptığı hizmetler şunlardır:

Türklerin Anadolu'ya gelişini sağlamışlardır.

Fethettikleri toprakların isimlerini Türkçe isimlerle değiştirmişlerdir.

Kuruldukları bölgelerin Türkleşmesini sağlamışlardır.

Neredeyse tamamı kurucularının isimleri ile kurulan beyliklerdir.

Anadolu'da cami, medrese, kervansaray, han, şifahane gibi sosyal tesisler kurup yaygınlaşmalarını sağlayarak Türk-İslam kültürünü Anadolu'ya taşımışlardır.

Yurtlarını Bizans, Gürcü, Ermeni ve Haçlı tehlikelerine karşı korumuşlardır